Afgifte van bewijsstukken in juridische procedures
Afgifte van bewijsstukken in juridische procedures
Stel: U heeft jaren geleden een contract gesloten met een partij en u heeft daar nu een geschil over. Het desbetreffende contract, en andere gegevens, heeft u nodig voor het leveren van bewijs in uw zaak, maar u heeft het contract en bepaalde gegevens niet (meer) in uw bezit. Dan kunt u een beroep doen op de exhibitieplicht. Met andere woorden: u kunt dan een vordering instellen tot afgifte van bewijsstukken in juridische procedures.
Inzagerecht in bewijsstukken
Wanneer een procespartij bekend is met bepaalde bewijsstukken maar deze niet in haar bezit heeft, kan zij een beroep doen op de exhibitieplicht, neergelegd in artikel 843a Wetboek van Rechtsvordering.
De exhibitieplicht van artikel 843a Rv luidt als volgt:
“1.Hij die daarbij rechtmatig belang heeft, kan op zijn kosten inzage, afschrift of uittreksel vorderen van bepaalde bescheiden aangaande een rechtsbetrekking waarin hij of zijn rechtsvoorgangers partij zijn, van degene die deze bescheiden te zijner beschikking of onder zijn berusting heeft. Onder bescheiden worden mede verstaan: op een gegevensdrager aangebrachte gegevens.
2.De rechter bepaalt zo nodig de wijze waarop inzage, afschrift of uittreksel zal worden verschaft.
3.Hij die uit hoofde van zijn ambt, beroep of betrekking tot geheimhouding verplicht is, is niet gehouden aan deze vordering te voldoen, indien de bescheiden uitsluitend uit dien hoofde te zijner beschikking staan of onder zijn berusting zijn.
4.Degene die de bescheiden te zijner beschikking of onder zijn berusting heeft, is niet gehouden aan deze vordering te voldoen, indien daarvoor gewichtige redenen zijn, alsmede indien redelijkerwijs aangenomen kan worden dat een behoorlijke rechtsbedeling ook zonder verschaffing van de gevraagde gegevens is gewaarborgd.”
Het inzagerecht in bewijsstukken biedt een partij de mogelijkheid om inzage van een bewijsmiddel dat haar wel bekend is, maar wat niet in haar bezit is, af te dwingen. Dit wordt ook wel het inzagerecht in bewijsstukken genoemd. De rechter kan bij toewijzing bepalen op welke wijze de inzage zal worden verschaft.
Voorwaarden toewijzing inzagerecht
Voor toewijzing van een vordering tot inzagerecht dient aan bepaalde voorwaarden te zijn voldaan. Zo is er vereist dat de verzoeker een rechtmatig belang heeft bij de vordering. Een verzoeker heeft belang bij het opvragen van stukken als deze relevant zijn voor zijn rechtspositie. Het is aan de verzoeker om voldoende feiten en omstandigheden te stellen waaruit dit blijkt. Daarnaast moeten de stukken zien op een rechtsbetrekking waarin de verzoeker partij is. Hieronder vallen alle rechtsbetrekkingen: van overeenkomst tot onrechtmatige daad. Voorts is er geen sprake van een algemene exhibitieplicht, er moet om specifieke stukken gevraagd worden. De verzoeker moet concreet aangeven welke stukken hij precies wil inzien.
Uitzonderingen toewijzing inzagerecht
De partij die over de opgevraagde stukken beschikt, is niet verplicht tot het overhandigen hiervan, indien er gewichtige redenen zijn. Van gewichtige redenen kan bijvoorbeeld gesproken worden als er sprake is van vertrouwelijke gegevens. Ook als het onnodig is voor een behoorlijke rechtsbedeling, is de partij niet verplicht tot het overhandigen van de stukken. Dit is het geval als de feiten ook op een andere manier kunnen worden verkregen, bijvoorbeeld door het horen van getuigen. Deze uitzonderingen kunnen als gevolg hebben dat het verzoek tot inzage wordt afgewezen, en is vastgelegd in lid 4 van artikel 843a Rv.
Advocaat bij vordering afgifte en inzage in bewijsstukken
De vordering tot inzage in bewijsstukken kan zowel in een lopende procedure worden ingesteld als voorafgaand aan een procedure. Overigens kan zo’n vordering ook door middel van een kort geding worden ingesteld. Het is belangrijk om vooraf te bepalen wat u gaat doen. Heeft u juridisch advies nodig over wat u het beste kunt doen, neem dan vrijblijvend contact op met advocaat over afgifte van bewijsstukken in juridische procedures, Lisa Jie Sam Foek (ljsf@fennekadvocaten.nl).
