Bescherming bij schijn van volmacht

Bescherming bij schijn van volmacht?

Het is niet altijd mogelijk om zelf aanwezig te zijn bij het aangaan van bepaalde rechtshandelingen, zoals overeenkomsten. In de praktijk wordt daarom veelvuldig gebruik gemaakt van een volmacht. Het kan echter zijn dat die volmacht niet rechtsgeldig is, of dat sprake is van schijn van volmacht. Wat gebeurt er in deze gevallen?  Heb je dan nog enige bescherming bij schijn van volmacht?

Schijn van vertegenwoordigingsbevoegdheid

De hoofdregel is dat een overeenkomst alleen partijen bindt. Het is echter mogelijk om een rechtshandeling aan te gaan namens iemand anders. Dat wordt vertegenwoordiging genoemd. Als de tussenpersoon die iemand vertegenwoordigt niet bevoegd is, spreken we van onbevoegde vertegenwoordiging. In beginsel is de vertegenwoordigde dan niet gebonden aan die rechtshandeling. Dat is anders wanneer de wederpartij mocht vertrouwen op de schijn van vertegenwoordigingsbevoegdheid.

Volmacht

Volmacht is de bevoegdheid die een volmachtgever verleent aan een ander, de gevolmachtigde, om in zijn naam rechtshandelingen te verrichten (art 3:60 lid 1 BW). Het afgeven van een volmacht kan in veel situaties nuttig zijn. Denk bijvoorbeeld aan de volmachtverlening aan een notaris wanneer je in het buitenland zit. Soms voldoet een volmacht niet aan de vereisten en is die ongeldig. Wanneer de wederpartij op grond van een verklaring of gedraging mocht aannemen dat er wel een toereikende volmacht was, zal er toch een rechtshandeling tot stand zijn gekomen. Zo bepaalt artikel 3:61 lid 2 BW:

“Is een rechtshandeling in naam van een ander verricht, dan kan tegen de wederpartij, indien zij op grond van een verklaring of gedraging van die ander heeft aangenomen en onder de gegeven omstandigheden redelijkerwijze mocht aannemen dat een toereikende volmacht was verleend, op de onjuistheid van deze veronderstelling geen beroep worden gedaan.”

Hoge Raad – gerechtvaardigd vertrouwen op volmacht

In een uitspraak van de Hoge Raad van 14 oktober 2022 (https://uitspraken.rechtspraak.nl/inziendocument?id=ECLI:NL:HR:2022:1456) kwam aan bod of vertrouwd mocht worden op een volmacht.

In deze kwestie ging het om de vraag of er een zorgovereenkomst was gesloten tussen een zorginstelling en een zorgverzekeraar. De zorginstelling stelde dat dit niet het geval was, omdat er niet was getekend door een vertegenwoordigingsbevoegd persoon. De zorgverzekeraar daarentegen meent dat zij mocht vertrouwen op de schijn van volmacht. Het Hof oordeelt uiteindelijk dat er geen sprake was van een volmacht, en ook niet van schijn van volmachtverlening. De Hoge Raad is het daar niet mee eens en oordeelt als volgt;

“3.2 Indien het hof voor de verwerping van het beroep op schijn van vertegenwoordigingsbevoegdheid beslissend heeft geacht dat de beide bestuurders van [de zorginstelling] deze schijn in elk geval niet tegenover [de zorgverzekeraar] hebben gewekt, op de grond dat het contact met [de zorgverzekeraar] uitsluitend is verlopen via [manager algemene zaken van de zorginstelling], dan is het uitgegaan van een onjuiste rechtsopvatting. Voor toerekening van schijn van volmachtverlening aan [de zorginstelling] kan immers ook plaats zijn ingeval [de zorgverzekeraar] gerechtvaardigd heeft vertrouwd op volmachtverlening op grond van feiten en omstandigheden die [de zorginstelling] betreffen en voor risico van [de zorginstelling] komen en waaruit naar verkeersopvattingen zodanige schijn van vertegenwoordigingsbevoegdheid kan worden afgeleid. Van zodanige feiten en omstandigheden kan ook sprake zijn ingeval van een niet-doen, waaronder het laten voortbestaan van een bepaalde situatie.”

De Hoge Raad stelde aldus de zorgverzekeraar in het gelijk. Ook bij het laten voortbestaan van een bepaalde situatie kan sprake zijn van schijn van volmacht. Daardoor niet werd ingegrepen en de situatie bleef voortbestaan, mocht de zorgverzekeraar er gerechtvaardigd op vertrouwen dat er een rechtsgeldige volmacht was verleend.

Met deze uitspraak van de Hoge Raad lijkt artikel 3:61 BW breder te worden toegepast.

Advocaat Amsterdam – volmacht

Er is vaak discussie over de vraag of iemand wel of niet bevoegdheid had om namens een bedrijf een overeenkomst aan te gaan.
Advocaat Amsterdam Lisa Jie Sam Foek behandelt veel zaken met betrekking tot volmacht en schijn van volmacht. Mocht u vragen hebben naar aanleiding van deze blog, dan kunt u vrijblijvend contact opnemen met advocaat contractenrecht Lisa Jie Sam Foek (ljsf@fennekadvocaten.nl).