Bestuurlijke boete en handhaving: overheid als vijand?

De bestuurlijke boete wordt steeds vaker gebruikt als bestraffende sanctie door de overheid. Als advocaat bestuurlijke boete merk ik vaak onbegrip bij ondernemer en burger over de hoogte van de boetes ten opzichte van de overtreding. De bestuurlijke boete is vaak een veelvoud van wat een strafrechter ooit zou opleggen, terwijl de rechtsbescherming bij een bestuurlijke boete beperkt is.

Zonder rechterlijke tussenkomst kan er namelijk een boete worden opgelegd en pas daarna kun je naar de rechter. Er zijn echter veel parallellen tussen de wijze waarop een bestuurlijke boete wordt behandeld en op welke wijze in een strafprocedure met een overtreding wordt omgegaan. De bestuurlijke boete en handhaving: de overheid als vijand?

Overheid handhaaft steeds vaker met bestuurlijke boete

Er zijn steeds meer instanties en toezichthouders die bevoegd zijn om boetes op te leggen. Te denken valt bijvoorbeeld aan de bestuurlijke boetes van de AFM, DNB, de Autoriteit Consument en Markt, de Autoriteit Persoonsgegevens, de Inspectie SZW en de Kansspel Autoriteit. Groot nadeel voor de burger en de ondernemer is dat boetes worden opgelegd zonder tussenkomst van een onafhankelijke rechter. Dit terwijl de bestuurlijke boetes een veel grotere impact kunnen hebben op de ondernemer.

Bestuursrecht en strafrecht: welke sancties kunnen worden opgelegd?

Er kunnen door de bestuursorganen verschillende sancties worden opgelegd. Te denken valt aan een boetebesluit, maar ook een last onder dwangsom of bestuursdwang, waarbij wordt geprobeerd om een overtreding geheel of gedeeltelijk ongedaan te maken.

Een bestuurlijke boete heeft een bestraffende sanctie en heeft het oogmerk om leed toe te voegen. Dit laatste maakt dat het kwalificeert als een criminal charge, als bedoeld in artikel 6 van de EVRM. Dat betekent (gelukkig) dat de beweerdelijke overtreder ook beschermd wordt door bepaalde rechtsregels.

Artikel 6 van het Europees Vedrag voor de rechten van de Mens bepaalt (kort gezegd) dat de verdachte een ‘fair trial’ moet hebben oftewel het recht op een eerlijk proces. . Er zijn daarnaast aanvullende waarborgen in het strafrecht die ook gelden bij de bestuurlijke boete.

Hier zal ik in mijn andere blog nader op ingaan.

Een bestuurlijke boete bij een onduidelijke bepaling

In sommige gevallen is het duidelijk waarom een bestuurlijke boete wordt opgelegd. In sommige gevallen is dat helemaal niet het geval, omdat de regel die overtreden wordt op meerdere manieren te interpreteren is. Ook kan het zijn dat het gaat om een open norm die nog nooit is ingevuld en dat rijmt slecht met een bestuurlijke boete.

Bestuurlijke boete: veel valkuilen

Geconfronteerd met een bestuurlijke boete is van belang te weten dat er in eerste instantie geen sprake is van rechterlijke tussenkomst. In een voorfase worden vaak wel de belangrijkste feiten vastgesteld, die u in een later stadium bij de rechter tegengeworpen kunnen worden. Als advocaat bestuurlijke boete merk ik vaak dat er te laat een advocaat wordt aangezocht.

Bestuurlijke boete: raadpleeg een advocaat in een vroeg stadium

Bij het voornemen van een bestuurlijke boete is het in mijn ogen zaak een gespecialiseerde advocaat te zoeken. De reden daarvoor is dat de beginfase van cruciaal belang kan zijn. Als advocaat bestuurlijke boete kunt u altijd uw zaak vrijblijvend aan mij voorleggen.