Update Blockchain en AFM: vrije val voor Bitcoin, problemen voor ICO en crypto?

Als advocaat AFM en DNB moest ik afgelopen zondag denken aan de waarschuwingen van AFM over bitcoin, maar ook over de waarschuwing over fraude bij initial coin offering. Het was een bloody Sunday voor de bitcoin en de altcoins.

Over de precieze oorzaak verschillen de meningen. De één geeft aan dat een hack bij een exchange voor de daling heeft gezorgd, maar anderen spreken over grote verkopen. Bitcoin, ICO’s en Crypto’s, ik houd de ontwikkelingen ten aanzien van de AFM en DNB nauwlettend in de gaten. Met ICO’s zijn er veel goede initiatieven, maar ook veel partijen die met een (erg) mager verhaal proberen miljoenen op te halen. Over de risico’s wordt weinig tot niets gezegd, maar toch stappen veel mensen in.

Regelgeving blockchain / crypto op komst?

Regelgeving lijkt onontkoombaar. En in andere landen is men verder dan in Nederland. Problematisch is dat verschillende rechtsstelsels de technologieën anders juridisch kwalificeren en/of verschillen van mening of het al dan niet onder toezicht moet laten staan. Punt van aandacht is dat regulering waarschijnlijk direct tot gevolg heeft dat de technologie anders wordt ingezet om alsnog onder regulering uit te komen. Maar goed: dat is niet anders dan het altijd al is geweest, alleen is het tegenwoordig anders dat veel eenvoudiger geld kan worden opgehaald.

AFM blijft waarschuwen voor crypto

De AFM verstrekt informatie over blockchain en geeft een waarschuwing.De AFM waarschuwing heeft vooral betrekking op ICO’s en cryptocurrencies.  Als tip geef ik de lezer om de position paper van de AFM te lezen. Deze is terug te vinden op de website van de AFM (https://www.afm.nl/nl-nl/consumenten/themas/waarschuwing/blockchain).

Crimineel geld bij cryptocurrencies of ICO?

Belangrijk onderdeel van die position paper is de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft). Crypto currencies blijken namelijk zeer geschikt voor transacties in het criminele circuit, onderduiking van belasting vanwege het digitale en anonieme karakter ervan. Op zichzelf terecht geeft de AFM aan dat het weinig zin heeft om op nationaal niveau de problematiek aan te pakken, omdat het juist een internationaal karakter heeft.

Uit rechtspraak over witwassen blijkt dat het Openbaar Ministerie op dit punt bepaald niet stil zit. In een (zeer) recente uitspraak zijn gevangenisstraffen variërend van 6 maanden tot 6 jaar opgelegd. De interessante uitspraak tref je hier aan:

http://deeplink.rechtspraak.nl/uitspraak?id=ECLI:NL:RBROT:2018:4291

Een lezenswaardige passage:

“De rechtbank is van oordeel dat er sprake is van een gerechtvaardigd vermoeden van witwassen. Uit het voorgaande blijkt immers dat de verdachte, in openbare gelegenheden, aanzienlijke hoeveelheden bitcoins heeft gekocht tegen aanzienlijk bedragen aan contant geld. Hij handelde met mensen waarvan hij niet goed wist wie het betrof en zij betaalden hem een aanzienlijke vergoeding. In ruil daarvoor konden zijn klanten in betrekkelijke anonimiteit handelen. Bitcoins zijn immers anoniem in die zin dat ze niet op naam staan. Als men bitcoins via een exchange verkoopt en per bank laat betalen, ontstaat een koppeling tussen de bitcoin(wallet) en een bankrekening en is van anonimiteit geen sprake meer. Bij een exchange dient men zich bovendien te identificeren. Bij contante betaling blijft de verkoper anoniem. Deskundige Van Wegberg verklaart dat hem geen andere redenen bekend zijn voor de acceptatie van een provisie zoals die van de verdachte dan die anonimiteit.1112 De verdediging heeft weliswaar andere redenen genoemd voor de acceptatie van zo’n hoge fee (afkoop van het risico van koersdaling of verlies door hacken, of faillissement van exchanges), maar dat dit in de praktijk een rol van betekenis speelde bij de wederpartijen van de verdachte is niet aannemelijk geworden. De wijze van handelen kostte de verdachte en de klant bovendien extra inspanning, in vergelijking met een online-verkoop: er moest een afspraak gemaakt worden, daar moesten verkoper en koper naar toe en het gebruik van aanzienlijke hoeveelheden contanten draagt (ook) risico’s in zich.”

Risico’s van een ICO blijven groot

Verder wordt door de AFM aandacht besteed aan de oplichting en misleiding. Met een ICO is het betrekkelijk eenvoudig om geld op te halen. Daar waar bij een IPO (Intial Public Offering) een goedgekeurd prospectus door de AFM verplicht is en er overigens uitgebreidere regelgeving is over wat er wel en niet in het prospectus moet zijn opgenomen, is er geen regelgeving bij ICO’s. Iedereen met enig verstand van programmeren kan zelf tokens aanmaken en uitgeven en met wat meer kennis kunnen crypto currencies worden gecreëerd. Relatief is de investering voor een ICO beperkt, terwijl er binnen enkele uren (en zelfs korter) voor miljoenen euro aan financiering kan worden verkregen. Veelal is de white paper summier en wordt er weinig gezegd over de risico’s. ICO’s vallen meestal niet onder toezicht van de AFM, omdat de tokens niet kwalificeren als effecten en/of deelnemingsrechten als bedoeld in de Wet op het financieel toezicht (Wft). De AFM is wel op haar hoede en verzoekt consumenten die vermoeden dat een ICO onder toezicht van de AFM valt, dit te melden.

Het is dus zo dat er nauwelijks toezicht is op ICO’s, terwijl er door consumenten veelvuldig wordt geïnvesteerd in ICO’s en crypto currencies. Het blijft dus oppassen.

Vragen? Bel de advocaat!

Hebt u vragen over deze blog, aarzel dan niet contact op te nemen met Jasper Hagers, advocaat met bijzondere interesse in bitcoin AFM en DNB.