Hoe kan ik getuigen in rechtszaak laten horen?

In procedures komt het vaak aan op bewijs en dan is een vaak gestelde vraag: “Hoe worden getuigen gehoord?”.

Getuigen zijn veelal onmisbaar in een procedure, soms leidend tot een positieve wending, maar in sommige gevallen blijken de zaken toch anders te zijn dan door procespartijen (en rechters) gedacht.

Voorlopig getuigenverhoor: hoe werkt het?

In een civiele procedure is het mogelijk om getuigen nog te horen voordat een procedure is opgestart. Dat wordt een voorlopig getuigenverhoor genoemd. Een voorlopig getuigenverhoor kan overigens ook gedurende een procedure worden opgestart.

Dat begint met een verzoekschrift aan de rechtbank. Dit staat in artikel 186 Rechtsvordering. Een advocaat is wel verplicht.  Het horen van getuigen kan erg zinvol zijn, ook om te voorkomen dat bijvoorbeeld bewijs verloren gaat. Te denken valt bijvoorbeeld aan getuigen die mogelijk naar het buitenland gaan verhuizen of getuigen die op leeftijd zijn. Een verzoek tot het horen van getuigen moet helder en duidelijk omschreven zijn: waarom is het van belang dat de getuigen verklaren en over welke feiten en vorderingen kunnen de getuigen dan verklaren? Het is niet noodzakelijk dat een inschatting wordt gemaakt van wat de getuigen kunnen verklaren, alleen moet natuurlijk wel gemotiveerd worden waarom deze getuigen gehoord moeten worden en waarom dat zou bijdragen aan de vorderingen.

Wat niet toegestaan is, is zogenaamde fishing expeditions. Met fishing expeditions wordt bedoeld dat een voorlopig getuigenverhoor wordt opgestart met een ander doel dan het verkrijgen van bewijs voor een bepaalde zaak, maar om te vissen in de administratie van bijvoorbeeld een concurrent. Ook betekent misbruik van procesrecht afwijzing van het verzoek.

Een voorbeeld van het horen van getuigen

Een recente uitspraak van het Hof Amsterdam geeft aan dat een verzoek ook weleens wordt afgewezen. Waar ging het bij dat getuigenverzoek om? Het ging om een verzoek tot het horen van getuigen tijdens de procedure. Een interessante zaak tussen een aanbieder van grond en een koper van die grond, die stelt daardoor gedupeerd te zijn. De percelen grond vertegenwoordigen niet de waarde zoals voorgespiegeld en de grondaanbieders zouden zich schuldig hebben gemaakt aan schending van de Wet op het financieel toezicht (het zonder vergunning aanbieden van beleggingsobjecten) en schending van de Wet oneerlijke handelspraktijken. Tijdens de procedure wordt verzocht om getuigen te horen, om zo te kunnen bewijzen dat de grondstukken zijn beheerd, zodat er sprake was van een beleggingsobject. De grondaanbieders zouden dan vergunningplichtig zijn.

Het Hof wijst het verzoek tot het horen van een getuige af. De reden daarvoor is dat het verzoek is gedaan nadat partijen al in een vergevorderd stadium standpunten hebben uitgewisseld en de zaak al gepland stond voor pleidooi. Het Hof wijst er op dat eerst zal moeten worden bezien of de standpunten van de verzoeker juist zijn, om vervolgens toe te komen aan bewijslevering. Op zichzelf genomen een aparte overweging, die vooral lijkt ingegeven te zijn door het moment waarop het verzoek is gedaan. Het Hof vindt het veel te laat.

Getuigen horen?

Een verzoek kan dus zowel voor de procedure als tijdens de procedure, maar een verzoek om het horen van getuigen mag dus duidelijk niet in strijd zijn met de goede procesorde. Er moet niet te lang worden gewacht.

Vragen over deze blog of over het horen van getuigen? Neemt u contact op met Jasper Hagers, advocaat gespecialiseerd in procesrecht.