Tweet voldoende voor schadeclaim van EUR 5 miljoen voor afgebroken onderhandelingen?

Een enthousiaste tweet op twitter plaatsen kan erg duur zijn en leiden tot een schadeclaim. Toen Eneco een van haar energiecentrales wilde verkopen sloot zij een overeenkomst met een tweetal makelaars om deze zogenaamde Enecogen-centrale aan de man te brengen. De makelaars spraken met Eneco af dat, indien Eneco een koopovereenkomst weet te sluiten met een door de makelaars aangedragen koper, zij hiervoor een commissie van 1,5% van de koopprijs krijgen (ongeveer €5 miljoen). Daarnaast wordt een non-circumvention, non-disclosure, confidentiality and working agreement gesloten. Met deze drijfveer in het achterhoofd dragen de makelaars al snel een potentiële koper aan bij Eneco, een Nigeriaanse partij genaamd 3D HiTech Systems Ltd. In deze blog bespreek ik als advocaat over de gevolgen van een simpele tweet en een claim op basis van afgebroken onderhandelingen.

Tweet voldoende voor schadeclaim?

3D HiTech zit al snel bij Eneco op kantoor. De partijen hebben dan het voornemen om een Memorandum of Understanding te tekenen, een overeenkomst die niet de uiteindelijke afspraken van partijen weergeeft maar een tussenstadium van de onderhandelingen tussen partijen betreft. Een intentieovereenkomst was gesloten.

De intentieovereenkomst is nog niet getekend of het volgende bericht verschijnt op het twitteraccount van 3D HiTech:

“Our dynamic MD Engr [vertegenwoordiger 3D HiTech] at eneco Netherlands for the official signing of the MOU [Memorandum of Understanding] between 3D Hitech and ENECO”

Deze tweet gaat vergezeld met een drietal foto’s gemaakt bij een bezoek aan de Enecogen-centrale. Na 22 uur wordt de tweet op verzoek van Eneco verwijderd. Eneco trekt zich vervolgens terug uit de onderhandelingen omdat zij van mening is dat de tussen Eneco en de makelaars geldende vertrouwelijkheid met deze tweet is geschonden.

Schadevergoeding wegens tweet eisen?

Nu de koop van de Enecogen-centrale tussen Eneco en 3D HiTech van de baan is, zien de makelaars hun commissie als sneeuw voor de zon verdwijnen. Om toch nog voor hun werk beloond te worden stellen de makelaars een vordering in tegen Eneco. Zij leggen aan deze vordering ten grondslag dat Eneco jegens hen tekort is geschoten in de nakoming van de tussen hun geldende overeenkomst. Eneco zou zich zonder goede reden uit de onderhandelingen met 3D HiTech hebben teruggetrokken en Eneco zou zich jegens de makelaars niet in overeenstemming met de eisen van redelijkheid en billijkheid hebben gedragen. De schade zou € 5 miljoen bedragen.

Gerechtvaardigd vertrouwen en afgebroken onderhandelingen: wanneer wel en wanneer niet?

De rechter maakt korte metten met de vordering van de makelaars. Hij stelt dat het Eneco, in het kader van contractsvrijheid, in beginsel vrij stond de onderhandelingen met 3D HiTech af te breken. Slechts onder bijzondere omstandigheden had Eneco zich niet meer terug kunnen trekken uit de onderhandelingen zonder schadeplichtig te worden. In deze situatie was met name van belang in hoeverre de wederpartij gerechtvaardigd mocht vertrouwen op het tot stand komen van een overeenkomst.

Is afbreken van onderhandeling onrechtmatig?

Als maatstaf voor de beoordeling van de schadevergoedingsplicht bij afgebroken onderhandelingen heeft te gelden dat ieder van de onderhandelende partijen – die verplicht zijn hun gedrag mede door elkaars gerechtvaardigde belangen te laten bepalen – vrij is de onderhandelingen af te breken, tenzij dit op grond van het gerechtvaardigd vertrouwen van de wederpartij in het totstandkomen van de overeenkomst of in verband met de andere bijzondere omstandigheden van het geval onaanvaardbaar zou zijn.

Van bijzondere omstandigheden was geen sprake, op Eneco rustte uit hoofde van de overeenkomst geen relevante verplichtingen, in het bijzonder niet de verplichting om de Enecogen-centrale te verkopen aan 3D HiTech.

Geen vertrouwen op totstandkoming contract na onderhandelingen

Eneco had in het kader van de overeenkomst en de kenbare belangen van de makelaars uitsluitend de verplichting om serieus met 3D HiTech te onderhandelen, hetgeen ook is gebeurd. De makelaars stellen dat zij er in dit stadium al gerechtvaardigd op mochten vertrouwen dat er een koopovereenkomst tot stand zou komen. De rechter vond dit een onjuiste opvatting, het enkel opstellen van een intentieverklaring is onvoldoende om er gerechtvaardigd op te mogen vertrouwen dat er een koopovereenkomst tot stand komt.

Oppassen bij het versturen van tweets

Dat het plaatsen van de desbetreffende tweet een schending van de tussen partijen overeengekomen vertrouwelijkheid vormt erkennen de makelaars wel. Dat Eneco de onderhandelingen heeft gestaakt is volgens de rechtbank dus niet wijten aan willekeur, maar aan het eigen gedrag van de door de makelaars aangedragen potentiële koper. En het is wat dat betreft simpel: de makelaars krijgen de deksel op hun neus, omdat zij zelf de oorzaak zijn van de afgebroken onderhandeling. Zoals de rechter overweegt:

“Daarbij komt dat door ALT en Romar erkend is dat de tweet, die voor Eneco aanleiding was de gesprekken met 3D HiTech te staken, een schending van de tussen partijen overeengekomen vertrouwelijkheid vormde. Dat Eneco de onderhandelingen heeft gestaakt is dus niet te wijten aan willekeur, maar aan het eigen gedrag van de door ALT en Romar aangedragen potentiële koper.” 

Het afbreken van de onderhandelingen was volgens de rechtbank niet onaanvaardbaar. Er is dan ook geen grond voor het betalen van een schadevergoeding aan de makelaars voor hun gemiste inkomsten.

Deze uitspraak toont aan dat indien partijen zich niet houden aan een overeengekomen geheimhouding, dit serieuze consequenties kan hebben. Daarnaast is een plan om een intentieverklaring op te stellen onvoldoende om er van uit te kunnen gaan dat er een koopovereenkomst tot stand zal komen. Dat kan anders zijn als de afspraken al vergevorderd zijn.

Hebt u vragen over deze blog? Aarzel dan niet contact op te nemen met Jasper Hagers.