Enigszins onder de radar bleef een uitspraak waarin Delta Lloyd haar volledige proceskosten van bijna 2 ton vergoed kreeg. Toewijzing van de volledige proceskosten komt in Nederland zelden voor. Als advocaat procesrecht las ik dan ook met grote interesse de zaak, waarin Lioncross een bedrag van 29 miljoen vorderde, maar overbleef met rekeningen van de eigen advocaat én de rekening van de advocaat van Delta Lloyd. Hoge kosten van een procedure terugvorderen kan dus en hier is de rechter duidelijk not amused.
Geen 29 miljoen, maar volledige advocaatkosten wegens misbruik
Uit het verloop van de procedure blijkt dat er tussen partijen uitvoerig is geprocedeerd. Een groot deel van de procesvoering heeft betrekking gehad op getuigenverhoor, waarbij de rechtbank Lioncross in de gelegenheid heeft gesteld om te bewijzen dat bepaalde overeenkomsten tot stand zijn gekomen. Die afspraken zouden dan betrekking hebben op een gezamenlijk belang in een beleggingsvehikel. Lioncross stelde dat Delta Lloyd afspraken had gemaakt om dat beleggingsvehikel niet failliet te laten gaan. Er zijn door Lioncross veel getuigen verhoord en e-mailberichten verstrekt. En juist om die e-mailberichten gaat het.
Vervalsing e-mailberichten: schending waarheidsplicht
In r.o. 2.3 overweegt de rechtbank dat van de echtheid van die e-mailberichten niet uitgegaan kan worden. De verschillende getuigen die de e-mailberichten verstuurd zouden hebben, geven aan dat geen van die berichten door hen is verstuurd of ontvangen en zij herkennen zich ook niet in de schrijfstijl. Ook verklaart een getuige dat hij alle door hem ontvangen en verzonden e-mailberichten heeft bewaard en dat hij geen van de aan hem gerichte e-mailberichten heeft kunnen terugvinden. Veel gewicht hecht de rechtbank aan het feit dat een getuige wel het juiste e-mailbericht heeft overgelegd en dus blijkt dat Lioncross een e-mailbericht heeft vervalst. Zo overweegt de rechtbank:
“In dit verband springt in het oog dat Lioncross niet heeft weersproken dat een door haar in het geding gebracht e-mailbericht van getuige 2 aan getuige 8 van 27 april 2006, waarin een verwijzing staat naar de 2004-overeenkomst een andere versie betreft van diezelfde mail die getuige 8 bij zijn getuigenverhoor heeft overgelegd en waarin de verwijzing naar de 2004-overeenkomst niet voorkomt en derhalve een vervalsing betreft.”
Dan gaat de rechtbank nog uitvoerig in op de vraag of het bewijs van de gestelde afspraken ook uit de feitelijke gang van zaken is geleverd. Ook die stellingen worden allen verworpen.
Eiswijziging: in strijd met de goede procesorde
Dan blijkt uit het vonnis dat Lioncross nog heeft geprobeerd om tijdens de zitting haar eis te wijzigen en haar vorderingen te baseren op een andere overeenkomst. Maar ook hier krijgt Lioncross niet de rechter mee, omdat de rechtbank de wijziging van de eis buiten beschouwing laat. De rechter overweegt dat gedaagde (Delta Lloyd) haar verweer voornamelijk heeft gebaseerd op de primaire stellingen van Lioncross en de wijziging van een grondslag van de vordering is in de huidige stand van de procedure in strijd met de goede procesorde.
Veroordeling in de volledige proceskosten wegens valse stukken
Onder de kosten van een rechtszaak vallen de proceskosten en daaronder vallen allerlei onkosten, zoals onkosten van getuigen, griffierechten, et cetera. Ten aanzien van de advocaatkosten heeft Nederland er voor gekozen om de kosten van de advocaat volgens een vast tarief te begroten. Deze worden begroot volgens het liquidatietarief. Dat betekent dat slechts een deel van de daadwerkelijke advocaatkosten in geval van succes wordt toegewezen. Een uitzondering is zaken waar het gaat om intellectueel eigendom.
In de Verenigde Staten is een ander systeem gekozen. Daar is meestal uitgangspunt dat alle advocaatkosten vergoed moeten worden. Beide systemen hebben voor-en nadelen. Zo is de gang naar de rechter in Nederland (relatief!) laagdrempelig, omdat er nauwelijks risico is op een vergoeding van de volledige advocaatkosten van de wederpartij.
Maar in Nederland is vergoeding van de volledige advocaatkosten wel degelijk mogelijk.
Delta Lloyd vordert veroordeling van de volledige proceskosten van EUR 192.242,20, te vermeerderen met wettelijke rente. De rechtbank stelt voorop dat van misbruik van procesrecht of onrechtmatig handelen door een procedure pas sprake is als het instellen van de vordering, gelet op de evidente ongegrondheid daarvan (in verband met de betrokken belangen van de wederpartij), achterwege had behoren te blijven. Daarmee wordt de vaste lijn van de Hoge Raad herhaald.
Hiervan is sprake als de eiser zijn vordering baseert op feiten en omstandigheden waarvan hij de onjuistheid kende, dan wel behoorde te kennen, of op stellingen waarvan hij op voorhand moest begrijpen dat deze geen kans van slagen had. Dit is een hele strenge maatstaf.
Ondanks terughoudendheid, hier vergoeding advocaatkosten
Het is dan ook vaste rechtspraak dat voor het aannemen van misbruik van procesrecht of onrechtmatig handelen van een procedure een grote mate van terughoudendheid wordt toegepast. De reden hiervoor is dat een rechtzoekende het recht heeft op toegang tot de rechter, dat mede is gewaarborgd door artikel 6 EVRM.
Toch overweegt de rechtbank dat Lioncross misbruik heeft gemaakt van procesrecht. Uit de gedetailleerde verklaringen onder ede blijkt dat de overgelegde e-mails niet authentiek zijn. De rechtbank overweegt dan ook dat Lioncross haar vorderingen heeft ingesteld op basis van stukken waarvan zij de onjuistheid kende. De vordering is dan ook volledig toewijsbaar.
Advocaat procesrecht
Vragen over deze blog? Vermoedt u bedrog of fraude bij een tegenpartij? Aarzel dan niet contact op te nemen met procesadvocaat Jasper Hagers.