Hoe kijken rechters tegen corona aan?

Het Coronavirus houdt ons land al een tijdje in zijn greep. Het besef dat het ‘nieuwe normaal’ nog wel een tijdje aanhoudt is inmiddels ingedaald en een ieder probeert op zijn eigen manier hierop te anticiperen. Ook in de rechtspraak zijn inmiddels enkele uitspraken te vinden waarin het Coronavirus een rol speelt. Hoe kijken rechters tegen corona aan?

Overmacht en onvoorziene omstandigheden

Zoals besproken in eerdere blogs kan een beroep op overmacht en/of onvoorziene omstandigheden worden gedaan.

De vraag of een overeenkomst door het coronavirus beëindigd kan worden, is niet eenvoudig te beantwoorden.

Hoe gaan rechters met corona om? De laatste tijd zijn er verschillende rechtszaken over corona aan de orde geweest. Hieronder een kort overzicht van de visie van rechters op corona.

Uitspraken van rechters over corona

Geen huurverlaging door de Coronacrisis

In een uitspraak van de rechtbank Oost-Brabant van 23 maart 2020 betoogde een aantal huurders dat hun inkomsten als gevolg van de Coronacrisis zijn gestagneerd. Daardoor zouden de huurders niet in staat zijn de huur te betalen. De rechtbank was het daar niet mee eens. De rechter oordeelde dat het niet kunnen betalen van de huur in de risicosfeer van de huurders ligt.  Daarbij vond de rechter het van belang dat al bij aanvang van de huurovereenkomst sprake was van te late betalingen door huurders. Toen was er nog niet eens sprake van de Coronacrisis. De gevorderde huurachterstand en boete werden toegewezen door de rechter.

Ondanks algemeen verbod woonruimte ontruimen

In een uitspraak van 7 april 2020 overwoog de rechtbank Overijssel dat een woonruimte ontruimd moest worden. Dit, terwijl er een algemeen verbod tot ontruiming van woonruimte is. In deze zaak zag de kantonrechter reden om een uitzondering te maken op het algemene verbod omdat de huurachterstand was opgelopen van 3 tot maar liefst 7 maanden. Bovendien was het niet aannemelijk dat de vier personen die aansprakelijk zijn voor betaling “geen enkele rooie eurocent” aan huur konden betalen.

Rechter: corona niet voorzienbaar, toch ontruimen

In een uitspraak van de rechtbank Amsterdam van 21 april 2020 ging het over de vraag of de Gemeente Amsterdam de veroordeling tot ontruiming ten uitvoer kon leggen jegens Rolling Rock Kitchen B.V. Deze vennootschap zat zonder recht of titel in een pand van de gemeente Amsterdam. Vanwege de Coronacrisis is Rolling Kitchen gesloten. De rechter erkende dat het in de huidige situatie voor haar lastig zal zijn het gehuurde te ontruimen en een opslag te vinden voor haar spullen.  Het belang van de Gemeente Amsterdam vond de rechter in dit geval gewichtiger. Weliswaar was de Coronacrisis niet te voorzien, maar door vanaf mei 2019 geen actie te ondernemen had Rolling Rock Kitchen deze situatie min of meer zelf gecreëerd. De door de gemeente Amsterdam gevorderde ontruiming werd derhalve toegewezen.

Coronapandemie voor eigen rekening en risico

De rechtbank Overijssel boog zich in haar uitspraak van 6 mei 2020 over de vraag of gedaagde de verplichting had grond af te nemen. Gedaagde wilde de gronden wel afnemen, maar gefaseerd.  Volgens gedaagde waren er onvoorziene omstandigheden opgetreden door de Coronapandemie. De rechtbank oordeelde in dit geval dat er geen sprake was van onvoorziene omstandigheden. Partijen waren uitdrukkelijk overeengekomen dat de gronden tegelijk zouden moeten worden afgenomen.  De Cornapandemie moest volgens de rechtbank voor rekening en risico van gedaagde blijven. Dat gedaagde een professionele projectontwikkelaar is, speelt daarbij ook een rol.

De visie van rechters op corona – het blijft maatwerk

Bovenstaande uitspraken laten zien dat de vraag of een beroep op overmacht, onvoorziene omstandigheden of redelijkheid en billijkheid slaagt, steeds maatwerk zal zijn. Er bestaat echter nog te weinig duidelijkheid ten aanzien van de vraag hoe rechters met deze leerstukken in het kader van het Coronavirus om moeten gaan. Totdat de Hoge Raad zich hierover uitlaat, kan bovenstaande (schaarse) jurisprudentie wellicht enige houvast bieden.

Advocaat corona

Wilt u weten hoe een rechter mogelijk tegen uw zaak zal aankijken en overweegt u een juridische procedure te starten?
Advocaat corona adviseert u graag over uw juridische positie en staat u in een gerechtelijke procedure graag bij; advocaat contractenrecht Lisa Jie Sam Foek (lisa@fennekadvocaten.nl).