Schending van de zorgplicht en aansprakelijkheid

Schending van de zorgplicht en aansprakelijkheid: zorgplicht is voor mij als advocaat een handig instrument in procedures. De zorgplicht is relevant voor alle ondernemers, omdat de zorgplicht geldt voor alle dienstverleners.
Te denken valt aan de zorgplicht van de werkgever voor de werknemer om zich als ‘goed werkgever’ op te stellen, de zorgplicht van de notaris, de zorgplicht van de school tegenover de scholieren en de zorgplicht van de makelaar. Niet alleen banken hebben dus een (bijzondere) zorgplicht, maar ook in andere beroepen (en dus is kennis van zorgplicht als advocaat in advies en procedures vereist) is de zorgplicht altijd aanwezig.
Maar wat is die zorgplicht nu precies?

De zorgplicht is vervat in tal van wetten, maar vloeit ook voort uit (tucht)rechtspraak. De zorgplicht kan zelfs contractueel vastgelegd zijn en indien dat niet het geval is, kan een schending van de zorgplicht gestoeld worden op onrechtmatige daad. Juridisch kan de bijzondere zorgplicht voortvloeien uit de eisen van redelijkheid en billijkheid, maar ook uit hetgeen van een redelijk handelend opdrachtnemer verwacht mag worden (artikel 7:401 Burgerlijk Wetboek).
Het is veelal een gevolg van een verschil in positie van partijen. De ene partij is vaak de ‘sterkere’ partij, heeft een informatievoorsprong, heeft veelal de zorgplicht om informatie te verstrekken en informatie toe te passen.

Hoe zit het met de zorgplicht bij een bank?

Bij banken is de ontwikkeling van de zorgplicht ontstaan in de jaren negentig. Banken adviseerden zeer risicovolle opties aan onwetende beleggers. De beleggers gingen casino gedrag vertonen en leden immense verliezen. Banken werden aansprakelijk gesteld wegens onrechtmatig handelen. Tot aan de Hoge Raad werd geprocedeerd, en met succes door de beleggers. Claims op de banken werden toegewezen.

De strekking van de zorgplicht zaken was dat de maatschappelijke functie van de bank een bijzondere zorgplicht met zich meebrengt dat zij tegenover haar klanten rekening behoort te houden met hetgeen volgens ongeschreven recht in het maatschappelijk verkeer betaamt. Niet alleen tegenover haar klanten, maar ook tegenover derden.
Dus als een bank signalen krijgt dat derden gedupeerd worden met behulp van de bankrekening van de bank, dient de bank actie te ondernemen.

Deze zorgplicht jurisprudentie is vervolgens enorm in ontwikkeling geraakt. Niet alleen geldt de zorgplicht bij opties, maar bij vrijwel alle vormen van dienstverlening, zoals bij het verstrekken van een hypotheek, het afsluiten van krediet, de verkoop van derivaten (denk ook aan renteswaps). Als advocaat gespecialiseerd in zorgplicht zaken voer ik verschillende procedures over een tal van verschillende zorgplicht aspecten.

Het staat zelfs in artikel 2 van de algemene bankvoorwaarden (https://www.nvb.nl/publicaties/protocollen-regelingen-richtlijnen/algemene-bankvoorwaarden-abv/). Die contractuele zorgplicht is echter wederkerig. Wat betekent dat dan? Dat ook de klant zich zorgvuldig moet gedragen tegenover de bank en bijvoorbeeld medewerking moet verlenen bij onderzoeken, juiste gegevens verstrekt en (bijvoorbeeld) niet informatie achterhoudt. Inmiddels is de zorgplicht zelfs in de Wet op het financieel toezicht verankerd.Zoals op de website van de AFM staat: Hoe kan ik voldoen aan de zorgplicht?

Zorgplicht notaris en andere dienstverleners

Maar de zorgplicht is (dus) breed toepasbaar en is ook van toepassing op dienstverleners.
Zo moet de notaris informatie geven over de gevolgen van de koop van (bijvoorbeeld) een woning en moet hij zich ervan gewissen dat partijen begrijpen wat hij tekent. Bij de notaris is de zorgplicht vastgelegd in de Wet op het notarisambt en wel in artikel 17:

“De notaris oefent zijn ambt in onafhankelijkheid uit en behartigt de belangen van alle bij de rechtshandeling betrokken partijen op onpartijdige wijze en met de grootst mogelijke zorgvuldigheid.”

Veelal werken dienstverleners op basis van een overeenkomst van opdracht en dan is in de Wet de zorgplicht verankerd. Zo luidt artikel 7:401 lid 1 BW:

“De opdrachtnemer moet bij zijn werkzaamheden de zorg van een goed opdrachtnemer in acht nemen.”

Dat klinkt logisch, maar is ook erg vaag. De vraag of de dienstverlener haar zorgplicht naleeft, is dan ook sterk afhankelijk van de omstandigheden van het geval. Dat hangt af van een veelvoud van zaken. In sommige zaken zal het duidelijk zijn dat er een beroepsfout wordt gemaakt, bijvoorbeeld als de notaris vergeet om het kadaster te controleren of de advocaat die een termijn vergeet, maar in sommige gevallen is de vraag of de zorgplicht geschonden moeilijk te beantwoorden. Dat hangt dan echt af van de opdracht, wat van een andere redelijk handelend dienstverlener verwacht mag worden en dus ook van de tijd waarin de vraag speelt van schending van de zorgplicht en aansprakelijkheid.

Schending van de zorgplicht en aansprakelijkheid advocaat

De advocaten van Fennek hebben ruime ervaring met schending van de zorgplicht en aansprakelijkheid. Aarzel niet contact op te nemen met advocaat zorgplicht (bijvoorbeeld) Jasper Hagers.

schending zorgplicht aansprakelijkheid