Ten onrechte incasso dwangsommen? Kort geding biedt oplossing 

In een recent hoger beroep van een kort geding ging het om een interessante vraag over de incasso van dwangsommen. Waar ging dit kort geding over? Over ten onrechte incasso van dwangsommen.  In de kern: een burenruzie over een Canadese populier van 23 meter hoog. Als advocaat procesrecht bespreek ik deze hoog opgelopen ruzie in kort geding en het risico van een dwangsom

In een bodemprocedure is door de buurman gevorderd de boom volledig te verwijderen, en wel op straffe van een dwangsom. Simpel gezegd: zou de boom niet binnen 2 maanden verwijderd zijn, dan zou de andere buurman een dwangsom verbeuren van EUR 250,– per dag, dit tot een maximum van EUR 20.000,-. De vordering wordt toegewezen en er is geen hoger beroep ingesteld. Dan wordt het vonnis onherroepelijk: je kan er niets meer aan veranderen. Vervolgens is de vraag of er sprake is van ten onrechte incasso dwangsommen. Biedt het kort geding een oplossing? 

Discussie over verbeuren dwangsommen

Zoals dat gaat, wordt het vonnis vervolgens door de deurwaarder betekend en dus bevel gedaan om de boom binnen 2 maanden te doen verwijderen. De buurman heeft vervolgens een bedrijf ingeschakeld om dat ook te doen, maar er is discussie of dat wel helemaal juist is gedaan. De buurman die de boom weg wilde hebben, heeft wel een deurwaarder ingeschakeld en die heeft geconstateerd dat de boom niet is verwijderd, maar gekapt en dat er nog een behoorlijk deel van de stam in de grond aanwezig is.

Waarom en wanneer worden dwangsommen verbeurd?

De lezer voelt het wellicht aankomen: de buurman zegt dat er niet aan het vonnis is voldaan en dat er sprake is van EUR 20.000,- aan ten onrechte incasso van dwangsommen. De buurman heeft gewacht tot de 80 dagen zijn verstreken en stelt dat alle dwangsommen zijn verbeurd. Buurman heeft ook beslag gelegd en is gaan executeren. De verhoudingen tussen de buren is dus al lang geen rozengeur en maneschijn meer. Vervolgens wordt een kort geding opgestart door de buurman die de boom moest verwijderen. In eerste instantie verliest hij in het kort geding maar hij gaat daarna direct in hoger beroep van dat kort geding. Uit het hoger beroep blijkt dat de rechter bij kort geding heeft geoordeeld dat de buurman de boom volledig had moeten verwijderen, dat het niet is gebeurd, dat daarom dus niet aan het vonnis is voldaan en dus ook de dwangsommen zijn verbeurd. Het hof is ook streng. Het hof stelt dat de boom naar de letter van het vonnis niet volledig is verwijderd. De boomstobbe is nog aanwezig, er is een stronk, een wortelstelsel achtergebleven en bovendien komen er nieuwe scheuten uit de boom. Het hof overweegt in het hoger beroep kort geding:

“Met deze stand van zaken kan, uitgaande van een taalkundige uitleg van het bevel, niet worden gezegd dat de Canadese populier is verwijderd.”

De vraag is dan of de dwangsommen volledig zijn verbeurd. Het hof neemt dan als uitgangspunt het doel en de strekking van de veroordeling. Het hof overweegt dat het doel was om de boom volledig te verwijderen. Daarbij is van belang dat het bevel om verwijdering niet alleen is gegeven vanwege de omvang van de boom, maar ook vanwege het risico van omvallen, het risico van afbreken van takken, maar ook vanwege de stam en de wortel die in de gevel groeien en daardoor de geven verdrukken en zorgen voor schade. Het hof voert aan dat er niet alleen is voldaan aan de letter van het vonnis, maar ook niet aan de strekking van het vonnis. Simpel gezegd: van de buurman had meer moeten worden verwacht en dat heeft hij niet gedaan. 

Risico op dwangsommen: opgepast!

 Een dwangsom is een prikkel om iets te doen of juist na te laten. Dwangsommen worden door mij als advocaat procesrecht veelvuldig ingezet, maar krijg ik ook als advocaat in een verdedigende positie. In beide situaties is het opletten geblazen. Wat wordt er precies gevorderd en waar wordt een dwangsom om gevraagd. Als de vordering heel breed omschreven is, is de kans op uitlegproblemen heel groot. Deze zaak toont maar weer aan hoe belangrijk het is om te kijken naar de precieze dwangsom vordering. Hier werd aangegeven dat de boom volledig moest worden verwijderd en daaraan is niet voldaan, waardoor dwangsommen zijn verbeurd. De buurman kwam een heel eind en heeft in zijn beleving voldaan aan het vonnis. Echter, door de boom niet met stronk en al te verwijderen, is er niet voldaan aan het vonnis. De dwangsommen worden zelfs niet verminderd en het kort geding biedt geen oplossing.

Advocaat dwangsom

En zo kom ik dat wel vaker tegen als advocaat procesrecht: als eisende partij moet zorgvuldig worden omschreven wat gevorderd wordt en waarom je dwangsom vraagt (en wat er wel of niet moet gebeuren) en als gedaagde partij moet duidelijk aangegeven worden waarom een dwangsom in de gegeven omstandigheden niet terecht is of moet je kritisch zijn over wat er precies gevorderd wordt.

Hebt u vragen over deze blog, aarzel dan niet om contact met Fennek advocaten (Jasper Hagers) op te nemen.

kort geding dwangsom